Die erstaunliche Geschichte des Ziegler Teppichs
Die erstaunliche Geschichte eines kosmopolitischen Teppichs und wie der Name Ziegleteppich entstand.
Kreiert von einem nach England emigrierten Schweizer, in Persien hergestellt und heute von Afghanen in Pakistan geknüpft.
Zu Beginn ein Schweizer Auswanderer.
Es war im 19. Jahrhundert als ein Schweizer namens Ziegler sich in England in der Region von Manchester niederlässt um eine Fabrik für bedruckte Woll- und Baumwollstoffe zu eröffnen. Zu jener Preis ist der Iran praktisch ein Protektorat Englands.
Die Firma Ziegler & Company exportiert seine Produktion in den Nahen Osten und eröffnet Niederlassungen in Täbriz, dann in Teheran, Sultanabad, Yazd und in Isfahan.Die Geschäfte gehen gut, aber sie müssen in Rials, einer nicht-konvertierbare Währung gehandelt werden. Um das Geld ausführen zu können musst Ziegler lange und komplizierte Umwege über den Kaukasus, Russland und st. Petersburg nehmen, die schließlich den ganzen Gewinn auffressen.
Eine Schwärmerei für die Orientalik.
Infolge der großen Ausstellungen 1862 in London, der Weltausstellung von 1873 in Wien, sowie derjenigen von 1878 in Paris, verlangt die Aristokratie Teppiche um ihre großen Häuser zu schmücken. Bereits kurz nach der Ausstellung in London versuchen Warenhäuser wie Liberty persische Teppiche zu verkaufen. Aber diese passen weder in den Maßen, noch in den Farben oder der Musterung in die viktorianischen Wohnräume.
Oscar Strauss ein deutscher Mitarbeiter der Firma überzeugt Ziegler schließlich davon, sich ins Abenteuer einer Teppichproduktion im Iran zuwerfen.
Da kein Bargeld vorhanden ist, lassen Sie und Teppiche importieren. Aber nicht irgendwelche, sondern solche, die der Markt verlangt. Diese existieren nicht, also lassen wir sie knüpfen."
Ziegler setzt sich in sultanabad nieder, wo bereits eine organisierte Produktion besteht.
Eine industrielle Organisation
Ziegler will, dass seine Produktion der Nachfrage in Bezug auf Größe, Farben, Muster, Qualität und natürlich auch dem Preis entspricht. Bei Ziegler kann man einen Teppich bestellen der nach Maß geknüpft wird; erstaunlich zu einer Zeit als Kommunikationsmittel und Transporte weit von heutigem Standard entfernt sind.
Er kauft sich ein Grundstück in Sultanabad, das er mit einer hohen Mauer zum Fort-Ziegler umbaut. Im Innern dieser Umfriedung befinden sich Büros und Lagerräume, aber besonders auch Färberateliers, um eine Konstanz in den Farben zu garantieren. Die Knüpftstühle befinden sich bei den Leuten zu Hause in den Dörfern. Ziegler beschäftigt bis zu 2500 Knüpferinnen und Knüpfer.
Sultanabad das heute Arak heißt, ist eine neue Stadt mit ungefähr 10.000 Einwohnern. Sie ersetzt Mushkabad- eine Hochburg von Straßenräubern- , dass einige Jahre zuvor vom Schah dem Erdboden gleich gemacht wurde. Um so eine wichtige Produktion zu sichern, werden die Knüpfstühle in einem Umkreis von 100km in den Dörfern verteilt. Unter den zahlreichen Dörfern der Region gelangen Mahal und Saruk zu großem Ruhm.
Ein Staat im Staat
Zu jener Zeit ist die Autorität der Staatsvertreter auf dem Lande Persiens schwach und die Korruption weit verbreitet. Die häufigen Konflikte zwischen den Dörfern schaden der Produktion und bald muss Ziegler die Macht in die eigene Hände nehmen: seine Adlaten werden zu Polizisten und Richter; Vorrechte die sie gegenüber den Knüpfern beibehalten. Aber wie Reisende, die der Region einen relativ hohen Lebensstandard zuschreiben, berichten, komm aber anscheinend jedermann auf seine Rechnung.
Das Ende einer Geschichte?
Dank Exporten nach dem USA übersteht Ziegler die Wirren des Ersten Weltkriegs, aber den darauffolgenden Veränderungen kann er nicht mehr folgen: Durch den Zerfall der iranischen Währung schreiben die grossen Läger immense Verluste; das Land bestätigt seine Unabhängigkeit und entzieht den Briten die ihnen gewährten Vorteile; der Staat kontrolliert den Devisenhandel. Schließlich zwingt die große Wirtschaftskrise die Firma ihre Aktivitäten im Jahr 1934 einzustellen.
Die Geschichte sollte eigentlich hier zu Ende sein, aber die Ziegler Teppiche entsteigen der Asche.
Am Ort wo Ziegler seine letzten Teppiche verkaufte, entsteht eine neue Nachfrage: in den USA. Das britische und das persische Reich verschwanden, aber die Afghanen haben den Fortbestand gesichert. Das was denn Erfolg.
Das Erfolgsgeheimnis dieser Teppiche war nicht die Herkunft, sondern ihre Farben, Designs und ihr Stil. Flüchtlingen aus Afghanistan gelang es, diese Kombination wieder aufleben zu lassen, und der Erfolg ließ nicht lange auf sich warten: Nach Amerika und England schwärmt nun auch ganz Europa über diese Teppiche.
Leider wurden in letzter Zeit sehr viele Ziegler hergestellt mit dem einzigen Ζweck möglichst günstig verkauft zu werden.
Bei unseren Feraghan-Ziegler handelt es sich um qualitativ ausgezeichnet verarbeitete Stücke, mit exzellenter handversponnener Ghazni-Schafwolle von besonders hoher Haltbarkeit. Unsere Feraghan werden von afghanischen Turkmenen in besonders feiner und fester Qualität geknüpft. Die Knotung ist geschichtet, das daher ist ein Höcker auf der Rückseite auch wirklich ein Knoten. Einfache Ziegler sind oft nicht geschichtet geknüpft, was dazu führt, dass erst 2 Höcker auf der Rückseite zusammen einen echten Knoten ergeben, daher also 2-mal gröber geknüpft sind. Die besten Zieglerteppiche werden aus handversponnener Wolle geknüpft, welche mit Pflanzenfarben gefärbt is.
Έρωτας με την Ανατολή
μετά την μεγάλη έκθεση το 1862 στο Λονδίνο ,αλλά και την Παγκόσμια έκθεση της Βιέννης το 1873 και του Παρισιού το 1878 η αριστοκρατία ζητά χαλιά για να διακοσμήσει τα μεγάλα της σπίτια, πολλά καταστήματα όπως το Liberty προσπαθούν να πουλήσουν περσικά χαλιά αλλά αυτά συνήθως δεν ταιριάζουν ούτε στο στυλ και στα χρώματα αλλά ούτε και στα μεγέθη.
Ο Oskar Strauss ένας γερμανός συνεργάτης της εταιρίας πείθει τον Ziegler να μπουν στην περιπέτεια της κατασκευής χαλιών στο Ιράν. ’’ας εισάγουμε χαλιά, αλλά όχι όποια και όποια, αλλά αυτά που ζητά η αγορά. Αυτά δεν υπάρχουν άρα ας κατασκευάσουμε δικά μας’’ .
Ο Ziegler εγκαθίσταται στο Σουλταναμπάντ όπου είδη υπάρχει κάποια υποδομή και παραγωγή χαλιών.
Οργανωμένη παραγωγή
Ο Ziegler θέλει η παραγωγή του να ανταποκρίνεται στην ζήτηση σε θέματα μεγέθους ,χρωμάτων, σχεδίων, ποιότητας αλλά και βεβαίως στις σωστές τιμές.
Στην Ziegler & Company μπορεί κάποιος να κάνει ειδική παραγγελία το επιθυμητό χαλί. Εκπληκτικό αν αναλογιστεί κανείς το επίπεδο των τηλεπικοινωνιών και των μεταφορών της εποχής εκείνης σε αντίθεση με τα σημερινά στάνταρτ.
Αγοράζει λοιπόν ένα οικόπεδο το περιφράζει με ψηλούς τοίχους και σιγά σιγά το μεταμορφώνει σε φρούριο-Ziegler, στο εσωτερικό του υπάρχουν τα γραφεία ,οι αποθήκες αλλά ειδικά τα χημεία των χρωμάτων δουλεύουν πυρετωδώς για μία σωστή σταθερότητα των χρωμάτων. Οι αργαλειοί είναι σε σπίτια του κόσμου σε διάφορα χωριά.
Ο Ziegler απασχολεί έως 2.500 τεχνίτες και τεχνίτριες.
Το Σουλταναμπάντ (το σημερινό ΑΡΆΚ ) είναι μία σχετικά νέα πόλη με περίπου 10.000 κατοίκους που αντικατέστησε το Μουσκαμπάντ -ένα άντρο ληστών- το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από το Σάχη. Για να προφυλαχτεί η πολύτιμη παραγωγή χαλιών οι αργαλειοί μοιράζονται σε ακτίνα 100 χιλιομέτρων. Ανάμεσα στα διάφορα χωριά της περιοχής το Mahal και το Sarough είναι αυτά που ξεχωρίζουν σε φήμη και ευμάρεια.
Το τέλος μίας Ιστορίας
Χάρη σε εξαγωγές στις ΗΠΑ η εταιρεία αντέχει τις δυσκολίες του 1ου Παγκοσμίου πολέμου, αλλά τις μετέπειτα αλλαγές δεν μπορεί να τις ακολουθήσει : λόγω της πτώσης του Ιρανικού νομίσματος οι μεγάλες αποθήκες του καταγράφουν τεράστιες ζημιές , το κράτος επιβεβαιώνει την ανεξαρτησία του και αφαιρεί από τους Βρετανούς τα πλεονεκτήματα τους και ελέγχει μόνο του τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Τέλος η μεγάλη παγκόσμια οικονομική κρίση αναγκάζει την εταιρεία το 1937 να σταματήσει τις δραστηριότητες της.
Η ιστορία κανονικά θα τελείωνε εδώ αλλά τα χαλιά Ziegler αναγεννιούνται από την στάχτη τους.
Στην χώρα όπου ο Ziegler πούλησε τα τελευταία του χαλιά -στις ΗΠΑ- ,δημιουργείτε μία νέα ζήτηση. Η Βρετανική και η Περσική αυτοκρατορία ναι μεν δεν υπάρχουν πια αλλά οι Αφγανοί εξασφάλισαν την ύπαρξη των χαλιών.
Το μυστικό της επιτυχίας αυτών των χαλιών δεν ήταν η προέλευση αλλά τα χρώματα , τα σχέδια και το στιλ τους. Οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν κατάφεραν να αναβιώσουν τον συνδυασμό αυτόν και η επιτυχία δεν άργησε να έρθει : μετά την Αμερική και την Αγγλία ,
σε όλη την Ευρώπη αρέσουν πλέον τα χαλιά αυτά.
Τι κάνει την διαφορά?
Δεν είναι ούτε η πυκνότητα ή η αντοχή ούτε η πληθώρα των σχεδίων αλλά απλά η διαφορετικότητα τους.
-εδώ και πολλά χρόνια φτιάχνονται χαλιά με πλούσιο και απαλό πέλος , τα Ziegler είναι λεπτά και σχετικά ξερά
-στα περισσότερα χαλιά υπάρχει πολύ και έντονο χρώμα , τα Ziegler είναι διακριτικά και εναρμονίζονται -ακόμα και σε μεγάλα μεγέθη- με το περιβάλλον τους.
-όπως στα χρώματα έτσι διακριτικά και άτονα συγκριτικά με άλλα χαλιά είναι και τα σχέδια τους.
-Ανάλογα την ώρα και το φως δίνει την εντύπωση ενός άλλου χαλιού και χάριν και του γνεσμένου στο χέρι μαλλιού έχει την εικόνα του φυσικού ( όπως ίσως το μάρμαρο ή το ξύλο).
Σημείωση για την ποιότητα
Υπάρχουν χονδρικά 3 διαφορετικές τεχνικές πλεξίματος
α. με τον Πακιστανικό τρόπο και κόμπο
β. με τον Αφγανικό τρόπο και κόμπο
γ. τα Ινδικά που είναι και τα πιο απλά αντίγραφα
ο 1ος είναι πιο απλός και εύκολος καθώς χρειάζεται λιγότερο υλικό και κόπο (π.χ. λόγω του ότι σε μονόχρωμες επιφάνειες πιάνονται πολλές φορές τα στημόνια 2-2 μαζί),επίσης στα περισσότερα Ζίγκλερ-Πακιστάν δεν χρησιμοποιούν γνεσμένο-στριφτό μαλλί που είναι αναγκαίο ώστε να αντέξει το επίμονο πετροπλήσιμο που γίνετε για να δώσει στο χαλί την τελική όψη παλαιού χαλιού.
στον 2ο χρησιμοποιείτε καλύτερο και περισσότερο μαλλί (γι’αυτό προσέχετε τα χαλιά να είναι λεπτά αλλά βαριά) , γίνετε πιο πυκνή ύφανση και καλύτερο τελικό πετροπλύσιμο.
Δυστυχώς τον τελευταίο καιρό κατασκευάζονται πολλά ziegler με μοναδικό γνώμονα την δυνατότητα πώλησης στην χαμηλότερη τιμή.
Στα δικά μας Ziegler –Ferahan πρόκειται για ποιοτικά άριστα δουλεμένα χαλιά με εξαιρετικό μαλλί προβάτου με μεγάλη αντοχή.
Τα Ziegler –Ferahan μας πλέκονται από έμπειρους Αφγανούς Τουρκμένους με υψηλή και γερή πυκνότητα κόμπων. Aπλά Ziegler συνήθως πλέκονται με έναν απλούστερο τρόπο π.χ. στην πίσω πλευρά δύο θηλιές ενώ φαίνονται σαν δύο κόμποι είναι μόνο ένας κόμπος με αποτέλεσμα να είναι πιο χοντροδουλεμένα και άρα υποδεέστερα.
Τα καλύτερα Ζιγκλερ είναι πλεγμένα από στριφτό μαλλί ghazni γνεσμένο στο χέρι (handspun) που έχει βαφεί με φυτικές βαφές.